بعد از آنکه ولادیمیر پوتین در نخستین ساعات بامداد پنجشنبه، طی یک سخنرانی تلویزیونی«عملیات نظامی ویژه» را به مردم کشورش خبر داد، سرانجام «حمله تمام عیار» خود به اوکراین را که دیری‌ست موجب ترس و هراس شده بود شروع کرد.
طولی نکشید که خبر انفجارهایی در حومه شهرهای خارکف، کراماتورسک، ماریوپول و کی‌یف پایتخت اوکراین به گوش رسید و بسیاری از مردم این کشور را برآن داشت در فروشگاه‌های بزرگ، مقابل دستگاه‌های خودپرداز و پمپ بنزین‌ها صف بکشند تا برای مقابله با محاصره یا اقدام به فرار آماده بشوند.
ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین گفت دولتش در تمام مناطق این کشور حکومت نظامی اعلام کرده و از شهروندان خواست تا حد امکان در خانه بمانند.
در این حال فرودگاه‌های این کشور به طور موقت تعطیل شد و در برابر فرود احتمالی هواپیماهای روسیه ایمن ماند، روسیه نیز حریم هوایی اطراف مرز خود را به روی غیرنظامیان تا چهار ماه آینده بست.
به گفته آقای زلنسکی در روز اول جنگ ۱۳۷ شهروند و سرباز اوکراینی کشته و ۳۱۶ نفر دیگر مجروح شدند و در این حال از جامعه جهانی درخواست کمک‌هایشان را افزایش دهد.
زلنیسکی در ساعات اولیه صبح جمعه، همزمان با آغاز حملات موشکی روسیه که کی‌یف را هدف قرار داد، قول داد در این شهر بماند.
از ماه دسامبر که روسیه حدود ۱۳۰ هزار سرباز را در امتداد مرز غربی خود و ۳۰ هزار سرباز دیگر را در بلاروس مستقر و قصد حمله به اوکراین را مدام تکذیب کرد، تنش‌ها در شرق اروپا بالا گرفت،.
مذاکرات سراسیمه دیپلماتیک افرادی چون آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه، اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا به امید جلوگیری از این فاجعه ادامه یافت، اما چنین به نظر می‌رسد که این گفتگوها در نهایت بی‌نتیجه ماند.
این وضعیت روز دوشنبه زمانی تشدید شد که آقای پوتین استقلال جمهوری خلق دونتسک و جمهوری خلق لوهانسک، مناطق جدایی طلب طرفدار روسیه، را به رسمیت شناخت. با این اقدام روسیه توانست تحت پوشش گسترش حفاظت از متحدانش قوای نظامی خود را برای تهاجم آتی به آن مناطق منتقل کند.
این تصمیم، انتقاد جامعه بین الملل و نگرانی شدید شورای امنیت سازمان ملل متحد را برانگیخت، آمریکا نیز به درستی اظهار کرد که این نمایش بهانه‌ای برای یک حمله تمام عیار بوده است.
واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل تاکید کرد «حمام خون جدیدی» در شرق اوکراین به راه نخواهد افتاد اما به غرب هشدار داد قبل از وخیم‌تر شدن اوضاع «دوباره فکر کند».
جو بایدن، رییس جمهور آمریکا، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از آن زمان به سایر قدرتهای جهانی پیوسته و حملات «بی‌دلیل و ناموجه» مسکو در صبح پنجشنبه را محکوم کردند و قول داده‌اند مسکو را در مقابل این رفتار وادار به «پاسخگویی» کنند، و در ادامه قدرتهای غربی دور دیگری از تحریم‌های اقتصادی شدید علیه بانک‌ها و شرکت‌های تجاری روس وضع کردند.
از جمله تحریم‌های غرب تاکنون می توان به اقدام‌های به عمل آمده برای ممانعت تجارت بانک‌های روسیه و پلوتوکرات‌ها (ثروتمندان و افراد متنفذ) با خارج از این کشور و توقف تاییدیه نظارتی خط لوله گاز طبیعی سودآور نورد استریم ۲ اشاره کرد، که ناکارامد قلمداد شده‌اند و مقام‌‌های ارشد روسیه مانند دیمیتری مدودف و سرگئی لاوروف به آنها اعتنایی نکرده‌اند.
بازگشت جنگ به منطقه، هشت سال پس از الحاق شبه جزیره کریمه توسط روسیه آغاز شد و در قلب صنعتی دونباس درگیری به راه انداخت، که منازعه‌ای سطحی از آن تاکنون بیش از ۱۴ هزار نفر تلفات داده و همچنان بین کی‌یف و جدایی طلبان طرفدار روسیه جریان دارد.
ائتلاف نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو)، با پیش‌بینی جنگ همه جانبه‌ای که غرب امیدوار بود هرگز رخ ندهد، قبلا کشتی‌ها و جت‌های جنگنده اضافی برای استقرار در کشورهای همسایه شرقی نظیر لهستان و لیتوانی فرستاد، که اکنون برای سیل پناهجویان آماده می‌شوند زیرا بسیاری از اوکراینی‌ها برای حفظ امنیت خود از کشورشان می‌گریزند. در حالیکه ایالات متحده و بریتانیا خانواده‌ی دیپلمات‌ها را به مثابه اقدام احتیاطی از اوکراین خارج کردند و مانع پرواز برخی خطوط هوایی خود به کی‌یف شدند.
نظامی میان دو حریف، چنین حرکت‌هایی احتمالا مایه تسلایی موقت کی‌یف است.
اوکراین کمتر از ۲۵۰ هزار سرباز دارد و می‌کوشد ۱۳۰ هزار سرباز دیگر به نیروهای خود بیافزاید، در مقابل روسیه تقریبا یک میلیون سرباز در اختیار دارد. بعلاوه سخت افزار نظامی به مراتب پیچیده‌تر و فراوان‌تری نیز دارد.
وادیم پریستایکو، سفیر اوکراین در بریتانیا، با اشاره به نابرابری دو ارتش گفت مایه تاسف است که کشورش عضو ناتو نیست.
او گفت: «ما عضو این خانواده نیستیم و در مواجهه با بزرگترین ارتش اروپا تنهاییم.»
اعتقاد عمومی بر این است که پوتین وضعیت کنونی را نخستین گام در جهت تصحیح آنچه تجاوز ناتو به کشورهایی مثل اوکراین می‌داند، به حساب می‌آورد که پیشتر و قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۸۹ تحت سلطه این کشور بودند.
با اینکه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد اکثریت قریب به اتفاق اوکراینی‌ها مایلند کشورشان به عضویت ائتلاف نظامی درآید، مسکو از غرب می‌خواهد تعهد کند که این اتفاق رخ نخواهد داد، چیزی که ناتو قاطعانه آن را رد کرده است.
آقای پوتین در مقاله‌ای ۵۰۰۰ کلمه‌ای که تابستان گذشته منتشر شد افکارش را در مورد اوکراین و روابط آن با روسیه بیان کرد.
این رساله که با عنوان «درباره وحدت تاریخی روس‌ها و اوکراینی‌ها» منتشر شد، به عقیده آندش اسلوند از اعضای ارشد انجمن جهان آزاد استکهلم، «یک قدم تا اعلان جنگ فاصله داشت.»
رییس جمهور روسیه بر ادعای تاکید کرد که روس‌ها و اوکراینی‌ها «یک ملت» هستند و نشان داد زمانی که اوکراین خود را از اتحاد جماهیر شوروی جدا کرد، سرزمینش «ربوده» شد.
او در جای دیگری از این مقاله، به تهدیدهای آشکارتری علیه کی‌یف پرداخت و گفت: «مطمئنم حق حاکمیت واقعی اوکراین تنها در مشارکت با روسیه امکان پذیر است.»
چند ماه بعد نیز ده‌ها هزار سرباز خود را به مرز اعزام کرد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، بارها قصد حمله روسیه به این کشور را رد کرده و در مقابل گفته بود سلاح‌های غربی که به اوکراین تحویل داده می‌شود، مانورهای نظامی خود این کشور و پرواز هواپیماهای ناتو در آسمان اوکراین مقصر افزایش تنش است.
اما در ژانویه گذشته، شاید به عنوان مقدمه‌ای از طوفان در راه، بیش از ده‌ها تارنما (وب سایت) دولتی اوکراین هک شد.
وزارت خارجه این کشور در ابتدا گفت هنوز خیلی زود است که بتوان کسی را مقصر دانست اما به این نکته نیز اشاره کرد که: «حملات سایبری روسیه علیه اوکراین مسبوق به سابقه است.»
هکرها در تارنمایی که غیرفعالش کرده بودند پیام تهدیدآمیزی با این مضمون گذاشتند:َ «اوکراینی! تمام اطلاعات خصوصی‌ات روی شبکه عمومی بارگذاری شد. تمام داده‌های رایانه نابود شد، بازیابی آن غیرممکن است. کل اطلاعاتت عمومی شد، بترس و منتظر بدترین‌ها باش. این برای گذشته، حال و آینده توست.»
